50. Poniszowice, kościół św. Jana Chrzciciela

Pierwotny kościół miał tu istnieć ok. 1305 r., choć protokół wizytacyjny z r. 1687 mówi o zbudowaniu już w 1175 r. (“erecto anno 1175”)
Nowy kościół, wg protokołu z 1679 r., powstał w r. 1404, a prot. z 1687 r. stwierdza, że został on poświęcony 11 października 1499 r., dlatego przyjmuje się, że obecny k. powstał w XV w. Przez pewien czas zajęty przez protestantów, o czym informuje protokół z 1687 r. : “sed violata per haereticos” („lecz sprofanowany przez heretyków”). W 1679 r. został pomierzony : 26 x 14 łokci (=16,33 x 8,79 m). Został rozbudowany 1775; w 1834 r. przeprawadzono roboty dachowe (cieśla Pechau). Odnowienie kościoła 1908. Kościół zrębowy, na podmurówce kamiennej (od 1835); prezbiterium zamknięte 3-bocznie; nawa kwadratowa; w prezbiterium sklepienie kolebkowe, w nawie strop płaski; chór muzyczny pierwotnie nad wejściem do kaplicy św. Józefa, od 1844 ad zachodu;kościół otoczony od południa, zachodu i północy sobotami (wzmiankowanymi już w 1687 r.), oszalowanymi deskami w r. 1914, prezbiterium otoczone daszkiem ochronnym; portale późnogotyckie (XV/XVI w.); protokół z 1687 r. mówi o polichromii stropu nawy; ołtarz główny – wczesnobarokowy (ok.1655), konsekr. 1657, odnowiony 1854, odmalowany 1925; ołtarze boczne wczesnobarokowe:
lewy konsekr. 1653, prawy wyk. po 1650, oba – podobnie jak ołtarz główny – o dekoracji chrząstkowo-małżowinowej; ambona późnobarokowa (II pot XVIII w.); organy wyk. 1851 przez organmistrza Haasa.  4 obrazy: z 1700, I poł. XVIII w., z I poł.. XIXw. i z ok. poł. XIX wieku.; 2 rzeźby późnobarokowe z XVIII w. (w tym jedna z datą 1765 na pastumencie); dzwonnica szkieletowa osobno stająca na ceglanej podmurówce, zbudowana w  roku 1520 (nad wejściem do niej data 1520, na wiązaniu dachowym data 1570). Ogrodzenie cmentarza stanowi mur z dzikiego kamienia (1830-37 i 1865); w ogrodzeniu tym wmurowany od zachodu starszy kartusz kamienny (ok. 1700 r.); na cmentarzu 2 zabytkowe nagrobki: Johanna Antona von Fragstein (zm. 1724), późnobarokowy o dekoracji akantowej oraz Ignacego Tohaka (zm. 1810), żeliwny, lany w hucie gliwickiej.

Leave a Reply